ISO 45001 là gì? Tìm hiểu về tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001:2018

Tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001:2018 là tiêu chuẩn OH&S đầu tiên trên thế giới. Tiêu chuẩn này dự kiến sẽ đáp ứng được những kỳ vọng ngày càng tăng trong lĩnh vực quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Vậy tiêu chuẩn ISO 45001 là gì? Lợi ích nó mang lại ra sao? Hãy cùng ISOCUS tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.

Sự ra đời của tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001:2018

Tai nạn lao động luôn là một nguy cơ tồn tại thường xuyên đối với người lao động trong quá trình họ trực tiếp tham gia làm việc. Hậu quả của vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, an toàn tính mạng của người lao động mà nó còn ảnh hưởng rất lớn đến doanh nghiệp bởi chi phí bồi thường, hoạt động sản xuất kinh doanh trì trệ cũng như uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp…

Qua số liệu phân tích của Cục An toàn lao động cho thấy: nguyên nhân chủ yếu của tai nạn lao động là do sự quản lý thiếu chặt chẽ của người sử dụng lao động (chiếm 42,1%) (bao gồm cả việc không tuân thủ, đầu tư đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng bảo hộ lao động đúng theo quy chuẩn…). Bên cạnh đó, với ý thức chủ quan của hầu hết các doanh nghiệp là chỉ khi xảy ra rủi ro cũng như tai nạn lao động thì mới tìm cách xử lý, đưa ra biện pháp giải quyết mà không hề có thói quen phòng ngừa ngay từ đầu. Đồng thời, tai nạn lao động một phần cũng xuất phát từ sự bất cẩn của người lao động chiếm một tỷ lệ tương đối cao là 17,3%.

Chính vì vậy, việc đảm bảo an toàn cho người lao động cần được chú trọng, thực hiện đồng bộ và có sự chung tay đóng góp trách nhiệm của mỗi một cá nhân người lao động, người sử dụng lao động và của cả cộng đồng xã hội.

Để thực hiện được điều đó cũng như giúp các doanh nghiệp giải quyết vấn đề trên, Tổ chức ISO đã phát triển và cho ra đời một tiêu chuẩn mới có tên gọi là Tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001:2018 về Hệ thống quản lý An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp (OH & S). Tiêu chuẩn này được ban hành chính thức vào ngày 12 tháng 3 năm 2018.  

Trước khi tiêu chuẩn ISO 45001 ra đời, thế giới đã và đang áp dụng tiêu chuẩn An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp OHSAS 18001:2007. Tuy nhiên theo triết lý và sự vận động của thế giới qua từng thời kỳ, các tổ chức không chỉ mong muốn cung cấp một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh, giảm thiểu nguy cơ tai nạn mà còn thể hiện được sự chủ động của mình trong việc phòng ngừa, quản lý các rủi ro, thương tích và bệnh tật liên quan đến nghề nghiệp. Bên cạnh đó, các tổ chức còn mong muốn có sự thống nhất và thuận tiện trong việc tích hợp nhiều hệ thống quản lý nhằm cải tiến hiệu suất tổng thể của mình. Do đó tiêu chuẩn ISO 45001:2018 đã ra đời và đáp ứng được các tiêu chí trên.

Đối tượng áp dụng ISO 45001:2018

ISO 45001:2018 có thể áp dụng cho bất kỳ tổ chức nào trên thế giới. Với bất kể quy mô, loại hình hoặc tính chất của doanh nghiệp. Chỉ cần các tổ chức có mong muốn giảm thiểu rủi ro liên quan đến an toàn và sức khỏe nghề nghiệp cho người lao động thì có thể áp dụng ISO 45001 ngay bây giờ.

Đồng thời, ISO 45001 cho phép các tổ chức, doanh nghiệp, công ty thông qua hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp để tích hợp các khía cạnh khác nhau về sức khỏe và an toàn tại doanh nghiệp như chăm sóc sức khỏe hay phúc lợi của nhân viên… Từ đó, tạo nên một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh cho người lao động.

Mục đích và lợi ích của tiêu chuẩn ISO 45001

Hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp ISO 45001:2018 nhằm đưa ra khung quản lý các rủi ro và cơ hội về an toàn trong lao động. Vì vậy mục đích mà tiêu chuẩn này muốn hướng đến là nhằm ngăn ngừa thương tích, bệnh tật liên quan tới công việc, qua đó cung cấp một môi trường làm việc đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người lao động.

Với mục đích to lớn như vậy, việc các doanh nghiệp áp dụng ISO 45001 vào hệ thống quản lý của mình sẽ mang lại rất nhiều lợi ích, cụ thể như:

• Là minh chứng cho việc tổ chức/doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ yêu cầu của pháp luật về an toàn vệ sinh lao động
• Hạn chế tối đa những rủi ro, tai nạn có thể xảy đến, từ đó nâng cao thái độ, tinh thần và sức khỏe của người lao động
• Tạo ra một văn hóa an toàn và sức khỏe trong doanh nghiệp, từ đó nâng cao mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động
• Nâng cao uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp mình với đối tác, khách hàng, đồng thời giảm thiểu các chi phí về bảo hiểm và khám chữa bệnh
• Nâng cao nhận thức về các rủi ro trong an toàn vệ sinh lao động cho toàn bộ nhân viên trong doanh nghiệp
• Cải thiện kiểm soát hệ thống và hiệu suất, nâng cao chất lượng, từ đó dễ dàng thâm nhập vào thị trường quốc tế. 

Tiêu chuẩn ISO 45001:2018 thay thế OHSAS 18001:2007

Tiêu chuẩn ISO 45001 được ban hành trên cơ sở tiếp nối thành công của việc áp dụng OHSAS 18001:2007 được Viện Tiêu chuẩn Anh (BSI) ban hành. Đồng thời, ISO 45001:2018 sẽ thay thế cho OHSAS 18001:2007.

Và một câu hỏi đặt ra ở đây là đối với những doanh nghiệp đã được chứng nhận OHSAS 18001:2007 thì có cần chuyển đổi sang ISO 45001 hay không? Câu trả lời là có.

Các doanh nghiệp được chứng nhận theo OHSAS 18001:2007 đến ngày 12/03/2021 sẽ được chuyển sang ISO 45001:2018.

Theo Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO, thời gian chuyển đổi từ OHSAS 18001:2007 sang ISO 45001:2018 là 3 năm. Nếu doanh nghiệp bạn đã được chứng nhận trước ngày 12 tháng 3 năm 2018 thì việc đánh giá giám sát sẽ theo tiêu chuẩn cũ. Nhưng khi chứng nhận thì bắt buộc chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 45001, vì tại thời điểm chứng nhận lại tiêu chuẩn cũ đã hết hạn.

Nếu doanh nghiệp bạn chứng nhận sau ngày 12 tháng 3 năm 2018 thì doanh nghiệp bạn nên lựa chọn chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 45001:2018.

Tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001 liên quan đến các tiêu chuẩn khác như thế nào?

Tương tự với các tiêu chuẩn đã được ban hành trước đó như ISO 9001:2015 về hệ thống quản lý chất lượng và ISO 14001:2015 về hệ thống quản lý môi trường, ISO 45001 cũng tuân theo cấu trúc cấp cao (HLS). Đồng thời, trong quá trình xây dựng, nội dung của các tiêu chuẩn khác cũng được xem xét như OHSAS 18001 hoặc “Hướng dẫn ILO – OSH” của Tổ chức Lao động quốc tế…

Vì vậy, khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001:2018 chúng ta sẽ thấy các yêu cầu của tiêu chuẩn này hoàn toàn tương thích và phù hợp với các tiêu chuẩn khác. Điều này sẽ giúp cho việc chuyển đổi OHSAS 18001 hiện có sang sử dụng tiêu chuẩn ISO 45001 một cách dễ dàng. Đồng thời, còn cho phép liên kết, tích hợp các các yêu cầu của các tiêu chuẩn ISO khác về hệ thống quản lý vào quá trình quản lý tổng thể của tổ chức.

Việc áp dụng hệ thống quản lý ISO 45001 là một quyết định đúng đắn và có tính chiến lược đối với tổ chức, giúp đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho người lao động cũng như tăng lợi nhuận của tổ chức, từ đó hướng đến sự phát triển bền vững.

Cấu trúc và nội dung của tiêu chuẩn ISO 45001

Tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001 có cấu trúc rõ ràng xác định các yêu cầu phải đáp ứng khi xây dựng hệ thống quản lý An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp. Cấu trúc này bao gồm 10 điều khoản, cụ thể như sau:

Điều khoản 1: Phạm vi áp dụng

Nếu như OHSAS 18001 chỉ hướng tới việc thúc đẩy và hỗ trợ các chuẩn mực thực hành về an toàn và sức khỏe nghề nghiệp thì ISO 45001 không chỉ hướng đến việc thiết lập hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe mà tiêu chuẩn này còn đưa ra các biện pháp giúp phòng ngừa, kiểm soát các mối nguy hoặc thương tích có thể phát sinh trong khi làm việc và cung cấp một nơi làm việc an toàn, lành mạnh.

Điều khoản 2: Tài liệu viện dẫn

ISO 45001 không có tài liệu viện dẫn.

Điều khoản 3: Thuật ngữ và định nghĩa

Thuật ngữ và định nghĩa ở ISO 45001 không theo bảng chữ cái như các tiêu chuẩn khác mà được liệt kê theo tầm quan trọng. Đặc biệt, có một số thuật ngữ và định nghĩa mới được sửa đổi từ OHSAS 18001:2007.

Điều khoản 4: Bối cảnh của Tổ chức

Ở điều khoản này yêu cầu các doanh nghiệp cần phải phân tích và hiểu bối cảnh hoạt động của tổ chức mình. Bao gồm các yếu tố bên ngoài lẫn bên trong hoặc các nguyên nhân có thể làm ảnh hưởng đến khả năng đạt được kết quả của hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần xác định nhu cầu của các bên quan tâm, như: đối tác, khách hàng, nhà cung cấp, cơ quan quản lý nhà nước…

Yêu cầu này cũng sẽ bao gồm những hiểu biết về pháp luật, nhân viên, các bên liên quan hay các yêu cầu của cổ đông.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần xác định phạm vi của hệ thống quản lý OH & S.

Điều khoản 5: Lãnh đạo và tham gia của mọi người

Tại điều khoản này yêu cầu cần có sự cam kết của lãnh đạo và tất cả nhân viên trong tổ chức. Việc thực hiện xây dựng và áp dụng ISO 45001 là trách nhiệm của toàn bộ doanh nghiệp, cần có sự đồng lòng thực hiện chứ không phải chỉ 1 người hoặc 1 nhóm.

Điều khoản 6: Lập kế hoạch cho hệ thống OH & S

Việc lập kế hoạch đối với yêu cầu của ISO 45001 là rất quan trọng. Bởi kế hoạch nhằm giúp giảm thiểu những kết quả không như mong muốn như các rủi ro, sự cố lao động xảy ra, thương tích, bệnh tật hoặc vi phạm pháp luật.

Đồng thời, điều khoản này còn đề cập đến việc thiết lập các mục tiêu cho hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp của tổ chức cũng như cho các phòng ban hay hoạt động của tổ chức.

Cần lưu ý rằng các kế hoạch và mục tiêu bắt buộc phải có bằng chứng bằng văn bản (được ghi chép và lưu trữ cẩn thận).

Điều khoản 7: Hỗ trợ 

Điều khoản 7 bao gồm các yếu tố hỗ trợ như năng lực, nhận thức, thông tin cũng như các nguồn lực khác. Bên cạnh đó, ISO 45001 còn yêu cầu tổ chức phải cung cấp nguồn lực thích hợp để thực hiện ISO 45001.

Đồng thời, ISO 45001 cũng khuyến nghị các doanh nghiệp nên thiết lập mục tiêu về ISO 45001 sao cho phù hợp với mục tiêu và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Điều khoản 8: Hoạt động

Điều khoản 8 yêu cầu phải kiểm soát hoạt động cũng như chuẩn bị ứng phó khẩn cấp. Ngoài ra, các doanh nghiệp cần quản lý về gia công và mua hàng cũng như việc quản lý các rủi ro. Không được chuyển giao rủi ro này cho các nhà thầu phụ và bản thân mình cần có trách nhiệm. Kiểm soát hoạt động hiệu quả là yếu tố quan trọng đối với bất kỳ hệ thống quản lý nào, nếu thực hiện tốt điều này sẽ đem đến rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp.

Điều khoản 9: Đánh giá hiệu suất

Tuân thủ luật pháp và đánh giá nội bộ là những yếu tố quan trọng trọng việc giám sát và đo lường hiệu suất. Bên cạnh đó, lãnh đạo cần phải xem xét hiệu quả của hệ thống quản lý OH & S, đồng thời có các biện pháp cải tiến và xử lý sự không phù hợp của hệ thống.

Điều khoản 10: Cải tiến

Tổ chức phải đảm bảo rằng luôn có các biện pháp cải tiến liên tục cho hệ thống quản lý. Điều này có thể bao gồm xử lý hiệu quả với các điểm sai lỗi và quy trình hành động khắc phục sự không phù hợp. Việc xử lý và khắc phục này nên có sự tham gia của những người trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất vì họ là người hiểu rõ nhất.

Để thực hiện thành công tiêu chuẩn ISO 45001 là một thách thức lớn, các doanh nghiệp cần phải đảm bảo rằng các quy trình, chính sách được thực hiện một cách chính xác và hiệu quả. Điều này có thể đạt được bằng cách áp dụng đúng công thức lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra, cải tiến. Đồng thời, tập trung vào việc đáp ứng các yêu cầu được nêu trong các điều khoản ISO 45001. Nếu thực hiện được những yếu tố trên cùng với sự đồng lòng và đoàn kết của toàn bộ nhân viên, chúng tôi chắc chắn công việc triển khai ISO 45001 của bạn sẽ trở nên dễ dàng hơn. 

Trên đây là những thông tin về tiêu chuẩn quốc tế ISO 45001:2018 mà ISOCUS muốn mang đến cho bạn. Hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp cho bạn hiểu thêm về tiêu chuẩn này cũng như có những định hướng chính xác cho hệ thống quản lý của doanh nghiệp mình.

Mọi thông tin thắc mắc, cần giải đáp, tư vấn hay xây dựng hồ sơ, tài liệu ISO 45001, hãy liên hệ với ISOCUS qua Hotline 0937.619.299 để được hỗ trợ tận tình và kịp thời nhất.